Kilka faktów o problemie ubóstwa i niedożywienia dzieci i młodzieży w Polsce
Ubóstwo
Szczegółowe informacje nt. poziomu ubóstwa w Polsce znajdują się w materiale opracowywanym przez GUS pt. „Zasięg ubóstwa ekonomicznego w Polsce w 2016 r.”.
Według danych z GUS w Polsce w roku 2016 wskaźniki minimum egzystencji, czyli koszyk dóbr, niezbędnych do podtrzymania funkcji życiowych człowieka i sprawności psychofizycznej, zmalały ogółem w stosunku do roku 2015. Zasięg ubóstwa w 2015 r. wyniósł 6,5{c51637bd10cf7cd5eb59758c3752e42d426b5ffcb05ca5954568c263136abbba} osób żyjących poniżej minimum egzystencji i spadł do 4,9{c51637bd10cf7cd5eb59758c3752e42d426b5ffcb05ca5954568c263136abbba} takich osób
w 2016 r.
Znaczący spadek zasięgu ubóstwa zaobserwowano zwłaszcza wśród takich grup, jak: rodziny wielodzietne (z 3 oraz 4 lub większą liczbą dzieci na utrzymaniu) gospodarstwa domowe z osobami niepełnosprawnymi, mieszkańcy wsi oraz miast poniżej 20 tys. mieszkańców.
Ponadto, w 2016 r. zmniejszenia zasięgu ubóstwa nie odnotowano u następujących grup ludności:
- gospodarstwa domowe bez dzieci na utrzymaniu;
- gospodarstwa z głową gospodarstwa posiadającą wykształcenie wyższe;
- mieszkańcy większych miast, o liczbie ludności co najmniej 500 tys.
Szczegółowe informacje znajdują się ww. opracowaniu.
Pomoc społeczna
W sprawozdaniu rocznym MPiPS – 03 – R za znajdują się informacje nt. liczby klientów pomocy społecznej (Dział 3 – POLSKA ogółem).
Liczba klientów pomoc społecznej w 2016 r. wyniosła 1 604 692 i jest to spadek o 9{c51637bd10cf7cd5eb59758c3752e42d426b5ffcb05ca5954568c263136abbba} w porównaniu do roku 2015.
Sprawozdanie można znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Rodziny Pracy
i Polityki Społecznej w następującej zakładce: Pomoc społeczna à Raporty i statystyki à Statystyki pomocy społecznej à a następnie wybrać właściwy rok.
Dożywianie – wieloletni program wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” na lata 2014 – 2020.
Obecnie w zakresie pomocy w formie dożywiania realizowany jest wieloletni program wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” na lata 2014-2020, który został ustanowiony uchwałą Nr 221 Rady Ministrów
z dnia 10 grudnia 2013 r. (M.P. z 2015 r. poz. 821 j.t.). Roczna wielkość środków finansowych budżetu państwa przeznaczanych na jego realizacje wynosi 550 mln zł.
Program ma na celu ograniczenie zjawiska niedożywiania dzieci i młodzieży z rodzin o niskich dochodach lub znajdujących się w trudnej sytuacji, ze szczególnym uwzględnieniem uczniów z terenów objętych wysokim poziomem bezrobocia i ze środowisk wiejskich oraz osób dorosłych, w tym osób samotnych, w podeszłym wieku, chorych lub osób niepełnosprawnych.
Program ten jest elementem polityki społecznej państwa w zakresie wsparcia finansowego gmin w wypełnianiu zadań własnych o charakterze obowiązkowym – art. 17 ust. 1 pkt 3 i pkt 14 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2016 r. poz. 930), poprawy poziomu życia rodzin o niskich dochodach, poprawy stanu zdrowia dzieci
i młodzieży, kształtowania właściwych nawyków żywieniowych.
Ze środków budżetu państwa przekazywanych na realizacje Programu gminy udzielają wsparcia osobom spełniającym warunki otrzymania pomocy wskazane w ustawie o pomocy społecznej tzn. osobom, które jednocześnie spełniają warunek kryterium dochodowego
w wysokości do 150{c51637bd10cf7cd5eb59758c3752e42d426b5ffcb05ca5954568c263136abbba} kryterium, o którym mowa w art. 8 oraz spełniają jedną z przesłanek określonych w art. 7 w/w ustawy.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zauważa, iż realizowany Program skierowany jest do dzieci i uczniów, ale także do osób i rodzin znajdujących się
w sytuacjach wymienionych w art. 7 o pomocy społecznej, w szczególności osób samotnych, w podeszłym wieku, chorych lub niepełnosprawnych.
Ponadto Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nadmienia, iż Program przewiduje oprócz posiłku udzielenie pomocy w formie świadczenia pieniężnego w postaci zasiłku celowego na zakup posiłku lub żywności, jak też świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych, które mają na celu zaspokojenie niezbędnych potrzeb bytowych osób korzystających z Programu.
Tabela 1. Liczba osób objętych Programem w latach 2011 – 2016
| 2016 | 2015 | 2014 | 2013 | 2012 | 2011 | |
| Rzeczywista liczba osób objętych Programem ogółem | 1 519 605 | 1 727 465 | 1 804 848 | 1 936 217 | 1 922 697 | 1 933 998 |
| w tym | ||||||
| dzieci | 784 013 | 916 569 | 954 114 | 1 034 606 | 1 029 085 | 1 047 050 |
| osób dorosłych | 735 592 | 810 896 | 850 734 | 901 611 | 893 612 | 886 948 |
Liczba osób ogółem, w tym dzieci oraz osób dorosłych, korzystających ze wsparcia udzielanego w ramach Programu spada. W porównaniu z 2011 r. rzeczywista liczba osób objęta Programem w 2016 r. spadła o 414 393 osoby (spadek o 21{c51637bd10cf7cd5eb59758c3752e42d426b5ffcb05ca5954568c263136abbba}).
Z powyższego wynika, iż realizacja przez gminy Programu oraz wsparcie zadań własnych gmin środkami budżetu państwa jest działaniem przyczyniającym się
do zmniejszenia skali zjawiska niedożywiania nie tylko wśród dzieci i młodzieży, ale także wśród osób dorosłych.